Nederland heeft maar heel beperkte mogelijkheden om duurzame energie te winnen. Dit blijkt uit een inventarisatie van alle bekende energievormen. Alleen zonne-energie biedt enig perspectief, alle andere vormen zijn kwantitatief beschouwd niet meer dan hobby’s. Het was dus onverstandig om ons bij de CO2 afspraken op grote schaal op groene stroom vast te leggen. Het NKPW pleit ervoor de Brusselse afspraken aan te passen aan het oorspronkelijke doel: vermindering van fossiel brandstofgebruik en CO2 uitstoot.
Deze boodschap draagt het NKPW bij aan de door EZ georganiseerde Energiedialoog. Minister Kamp heeft de burger kort, tweeënhalve maand, de tijd gegeven om zich uit te spreken over de energievoorziening voor de komende eeuwen. Dat kon door bijeenkomsten te organiseren of documenten op de website mijnenergie2050.nl te plaatsen. Op de site staat een viertal thema’s geformuleerd. Drie thema’s – Verwarming, Vervoer en Industrie – gaan bijna alleen over manieren om te bezuinigen, vanzelfsprekend zeer nuttig en noodzakelijk maar daarmee heeft Nederland nog geen kilowattuur in huis. Met de vraag waar we onze energie in de toekomst vandaan zullen halen houdt alleen het thema Kracht en licht zich enigszins bezig. Helaas is daar de vraag aan de burger verengd tot “Waar kunnen we windmolens en zonnepanelen plaatsen, zonder dat het leidt tot overlast of te hoge kosten?”
Evenals het Energieakkoord moet de website het stellen zonder welke vorm van kwantitatieve wetenschappelijke onderbouwing dan ook. Ons nationale beleid stoelt op magische formules zoals: “We maken ons land fossielvrij”, “Eigen schone energie voor iedereen”, “Nederland energieneutraal in 2050” of “Alle beetjes helpen”, maar zo bereik je geen duurzame energiehuishouding. We moeten sommen maken, uitzoeken wat er aan duurzame energievormen voorhanden is. Met andere woorden, onderzoeken hoeveel de natuur Nederland aanbiedt in energievormen die lange tijd, eeuwen, beschikbaar zullen zijn. Alleen zo kunnen we verstandige keuzes maken. Zonder deze kennis lopen we het risico onze aandacht te richten op vormen die geen perspectief bieden, daar veel geld en inspanningen aan te besteden, en de vormen met goede vooruitzichten te verwaarlozen.
Tijdens de onderhandelingen over het Energieakkoord hebben 88 groeperingen op initiatief van het NKPW per brief aan de SER verzocht om zich op de doelen te richten die daadwerkelijk perspectief bieden, zoals zonne-energie en energiebesparing. De SER weigerde echter de brief te ontvangen. In eerste instantie omdat het overleg in volle gang was. Dat wisten wij natuurlijk wel, vandaar juist onze brief. Even later had de SER een andere reden om de brief niet te accepteren, want “Het Energieakkoord is geen akkoord van de SER noch van deze commissies. … de SER heeft daarbij een faciliterende rol gespeeld.” Dit blijkt valse valse bescheidenheid, want het bestuur van de SER heeft wel weer een Borgingscommissie Energieakkoord ingesteld met de 47 partijen die de afspraken hebben gemaakt, zo schrijft de voorzitter van de SER in een brief aan NKPW en NLVOW.
Het kan beter. In 2009 publiceerde de onlangs overleden David MacKay (Univ. Cambridge, fysicus) een beroemd boek: Sustainable Energy – without the hot air. Hierin rekende hij uit hoeveel de natuur Groot Brittannië aan duurzame energie op zijn best zou kunnen leveren. Hij deed dat steeds op de gunstigst denkbare manier, en kwam zo voor alle vormen tot maximum opbrengsten. Die maximum opbrengsten worden vermoedelijk niet gehaald, maar meer zit er zeker niet in. Mooi geschreven, warm aanbevolen!
In navolging van MacKay hebben wij op dezelfde wijze berekeningen gemaakt voor de Nederlandse situatie. De hoofdconclusies zijn:
* Vermindering van onze energieconsumptie is de snelste en goedkoopste manier om fossiel brandstofgebruik en CO2 emissies terug te dringen.
* De natuur- en scheikundige sommen brengen een uiterst ongemakkelijke boodschap: Nederland zal nooit een energieneutraal land worden. We komen daar zelfs niet in de buurt. en zullen de komende duizend jaar gebonden blijven aan import van kolen en kernenergie. Het is dus onverstandig om tegen beter weten in kolen en kernenergie af te zweren.
* Er is geld nodig voor onderzoek ter verbetering van kernenergie, zonne-energie en schoner maken van kolen.
* Natuurwetenschappelijk beoordeeld blijken windenergie, biomassa en alle andere bekende vormen van duurzame energie nietige hobby’s. We gunnen iedereen een hobby, maar die moet je zelf betalen en er anderen niet mee lastig vallen.
* Het was niet verstandig om de Nederlandse CO2 afspraken op grote schaal in groene stroom te vast te leggen en ons blind te staren op windenergie. Laten we gewoon terugkeren naar het kerndoel: minder fossiel brandstof en minder CO2. Dat kunnen we regelen, en het noodzakelijke onderzoek is ons als kennisland op het lijf geschreven. Zo niet, dan worden we echt de hekkensluiter van Europa.
Fred Jansen, 4 juli 2016.