Wat er gebeurt als we in Nederland doorgaan met grootschalige windenergie? In Duitsland staan zoveel windmolens dat grote overschotten aan Duitse windstroom voor een zacht prijsje aan de Nederland energiebedrijven verkocht worden. De duurste centrales – de gascentrales – vallen dan stil ten gunste van de goedkopere kolencentrales. Kolencentrales produceren echter tweemaal zoveel CO2 als gascentrales. Zo verhoogt een teveel aan windmolens de CO2 uitstoot. Nu staat de overmaat in Duitsland, maar als het coalitieakkoord wordt uitgevoerd kunnen we onze eigen overschot aan windstroom produceren.
“Hé, iemand een elektriciteitscentrale kopen?… Er is een gigantisch overschot aan elektriciteit en Nederland probeert de centrales te verpatsen.” kopt de economiepagina van de Volkskrant op 4 mei 2013. Het artikel meldt dat Duitsland, dat op hoogtijdagen bijna de helft van de stroombehoefte uit duurzame energie haalt, regelmatig met grote overschotten aan windstroom zit die op de Nederlandse stroommarkt gedumpt worden. Ze drukken zo de gascentrales uit de markt ten gunste van de kolencentrales, die veel goedkoper kunnen werken dank zij het voordelige kolenaanbod uit de VS. Hierdoor gaan de gascentrales regelmatig in de laagste productiestand. De nieuwe geperfectioneerde Enecogen-centrale in het Rotterdamse havengebied staat zelfs voor driekwart van de tijd stil.
Een kolencentrale produceert echter twee keer zoveel CO2 als een gascentrale en, wat de Volkskrant niet vermeldt, zo zorgt de druk van de Duitse windstroom er dus voor dat de Nederlandse elektriciteitscentrales meer CO2 uitstoten.
Door over te gaan op stroom uit kolencentrales vergroten we nog een tweede probleem. Op- en afregelen van kolencentrales kan niet snel, en levert groot rendementverlies op. Door de overgang verschuiven we ook de opvang van windstroompieken naar de kolencentrales, die dat veel minder goed kunnen dan gascentrales en hierbij veel meer brandstof verspillen. Deze verliespost die al bestond, wordt dus door het Duitse windstroomoverschot nog eens extra versterkt.
Momenteel hebben de Duitse elektriciteitsbedrijven nog tweemaal zoveel windvermogen per inwoner te ondervangen als de Nederlandse. Voor 6000 inwoners staat in Duitsland 2 MW opgesteld, bij ons is dat 1 MW. Maar als we onverhoopt de huidige 2400 MW zullen hebben opgewaardeerd tot 6000 MW in 2020 (volgens het regeerakkoord Rutte II moeten die dan op land staan) zal het niet meer het Duitse probleem maar ons eigen onoplosbare probleem zijn.
Voor een gedegen analyse van windenergie in een duurzame energievoorziening verwijzen wij graag naar de publikatie van Nora Méray – Wind and Gas, back-up or back-out “That is the Question” – Clingendael, 2011.
Fred Jansen, 4 mei 2013.
Bijlage: Samenvatting van het artikel in de Volkskrant van 4 mei 2013.